Święto Konstytucji 3 maja obchodzono do ostatniego rozbioru. Świętowanie 3 Maja było zakazane we wszystkich zaborach, dopiero po I Wojnie Światowej święto zostało wznowione. Od wybuch II Wojny Światowej do 1981 r. Święto zostało zdelegalizowane. Od 1989r Święto Konstytucji 3 maja znów jest świętym narodowym.
Konstytucja 3 maja z jednej strony czerpiąc z dziedzictwa, z drugiej zaś kwestionując główne jego zasady, powoli i ostrożnie wprowadzała Rzeczpospolitą w nowoczesność. Zabory tę pełną nadziei drogę jednak brutalnie przerwały. Pozostał żywy mit Konstytucji, jako fundamentu nowego państwa.
Konstytucja 3 maja regulowała prawo Rzeczpospolitej Obojga Narodów (państwo federacyjne złożone z Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego), wprowadzając ład do zanarchizowanych rządów magnaterii.
Autorami Konstytucji 3 maja byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad w trakcie których uchwalono Konstytucję. W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii) , sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”.
Konstytucja 3 maja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne i przywileje szlachty zagrodowej oraz potwierdzała przywileje mieszczańskie. Znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska.
Zniesiona zostaje też wolna elekcja, która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza dziedziczna, którą po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego miał przejąć władca z dynastii Wettynów. Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa –szlachta zagrodowa, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni z płacenia podatku. Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie zapewniono swobodę wyznań. Aby Konstytucja była zawsze aktualna co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo zmienić zapisy w konstytucji.
Konstytucja 3 maja przetrwała czternaście miesięcy, prawa jego wprowadzała do zdemoralizowanej przez przywileje Rzeczpospolitej, były nie do zaakceptowania przez warstwę magnacką. To oni obok szlachty zagrodowej stracili najwięcej. W dniu 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu zawiązała się konfederacja później nazwana targowicką. Na ich „prośbę” połączone siły targowiczan i armii rosyjskiej weszły do Polski. Król zdołał wystawić tylko armię składającą się z rekrutów. Mimo kilku wygrany bitew , kiedy wojska rosyjskie dotarły pod Warszawę, król zdecydował się na kapitulację i przyłączenie do targowiczan. Armia polska poszła w rozsypkę a sen o wolności umarł na kolejny wiek.
Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski
3 maja Kościół katolicki w Polsce obchodzi uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. Nawiązuje ona do ważnych wydarzeń z historii Polski: obrony Jasnej Góry przed Szwedami w 1655 r., ślubów króla Jana Kazimierza - powierzenia królestwa opiece Matki Bożej, a także do uchwalenia Konstytucji 3 Maja
Święto wyraża wiarę narodu w szczególną opiekę Bożą, jakiej Polacy doświadczali i doświadczają za pośrednictwem Maryi. Jej kult jako Królowej Polski jest bardzo stary. Przykładem może być "Bogurodzica", najstarsza polska pieśń religijna, która przez wieki pełniła rolę narodowego hymnu.
Maj jest w Kościele miesiącem szczególnie poświęconym czci Matki Bożej. Słynne "majówki" - nabożeństwa, odprawiane wieczorami w kościołach, przy grotach, kapliczkach i przydrożnych figurach, na stałe wpisały się w krajobraz Polski. Jego centralną częścią jest Litania Loretańska.
W wielu żywotach świętych oraz kronikach zakonnych można wyczytać o majowym kulcie Maryi Panny. Dobrym przykładem jest św. Filip Nereusz, który gromadził dzieci przy figurze Matki Bożej, zachęcał do modlitwy i do składania u jej stóp kwiatów. Nasza szkoła zachęca do nabożeństwa majowego na miarę czasów izolacji społecznej (spotkania majowe w sieci informacja: https://sppoblocie.edupage.org/#photos:album:365)
Przepiękna pieśń maryjna zachęcająca do refleksji nad tym co w życiu najważniejsze. Pieśń Panience na dobranoc został napisana w drugiej połowie XX wieku. Autorką pieśni oraz kompozytorką melodii jest siostra Magdalena, Nazaretanka.
https://youtu.be/gMmzv_0rYsk
M. Majcher