W dniach 6-8 czerwca 2025 r. odbył się XV Rajd Szlakami Żołnierzy 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. W tym roku 220 uczestników rajdu przemierzało szlaki Beskidu Wyspowego wokół Kasiny Wielkiej, poznając historię Oddziałów Partyzanckich „Topór”, „Mszyca” oraz „Wilk”, a także placówek AK w Szczyrzycu, Dobrej, Skrzydlnej, Mszanie Kasinie oraz Tymbarku, które stanowiły podstawę do stworzenia II batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich.
Trasy rajdu miały łączną długość ok. 45 km. Biegły szlakami przez Ciecień, przełęcz Wielka Droga, Dzielec, Kasinę Wielką, Ćwilin, Gruszowiec oraz Śnieżnicę. Patrole odwiedzały punkty zadaniowe, przygotowane przez pracowników Oddziału IPN w Krakowie, rekonstruktorów SRH 1PSP AK oraz żołnierzy z 21 Batalionu Piechoty Górskiej z Wojnarowej. Zadania inspirowane były wydarzeniami, związanymi z funkcjonowaniem 1 PSP AK na tym terenie oraz upamiętniały ofiary represji niemieckich w Beskidzie Wyspowym. Patrole w trakcie rajdu musiały wykazać się wiedzą historyczną, geograficzną, umiejętnościami survivalowymi oraz znajomością zasad pierwszej pomocy.
Na górze Ciecień uczestnicy rajdu docierali do miejsc, gdzie znajdowały się obozy Oddziału Partyzanckiego „Topór”, dowodzonego przez por. Aleksandra Marczyńskiego ps. „Strzemię”, który wszedł w skład II Batalionu 1PSP AK. Następnie młodzież przechodziła przez przełęcz Wielkie Drogi i wzgórze Dzielec do Kasiny Wielkiej koło dworca PKP, który był celem ataków oddziałów Armii Krajowej w 1944 r. Tam, po sporządzeniu planu ataku, unikając patroli niemieckich, drużyny docierały do bazy Oddziału Partyzanckiego „Mszyca” w Zespole Szkół i Przedszkola nr 2 w Kasinie Wielkiej.
Następnego dnia poprzez wzgórze Czarny Dział i żółty szlak grupy rajdowe docierały na górę Ćwilin, która była miejscem koncentracji oddziałów AK „Mszyca”, „Wilk” oraz „Topór”, w celu przyjęcia zrzutów broni i wyposażenia alianckiego dla podziemia. Po symbolicznym odebraniu zrzutów, grupy schodziły do Gruszowca pod Śnieżnicę, by upamiętnić ofiary niemieckich represji oraz odnaleźć Oddział Partyzancki „Wilk”. Następnie drużyny musiały odnaleźć patrol sowieckiej partyzantki i miejsce dogodne do przeprowadzenia akcji sabotażu na torach kolejowych. Po udanej akcji sabotażowej patrole docierały na nocleg do bazy rajdu.
W sobotę późnym wieczorem podsumowano punktację i ogłoszono wyniki. Uczniowie z kl. 7 naszej szkoły zajęli 7 miejsce na 18 patroli, natomiast uczniowie z kl. 8 wraz z kilkoma uczniami kl. 1 I LO w Wejherowie zajęli miejsce 16.
Rajd 1 PSP AK to wyjątkowo wymagająca pod względem kondycyjnym impreza, która dodatkowo wymaga od uczestników współpracy, samoorganizacji, działania w sytuacjach stresowych oraz sporej wiedzy historycznej.
Tadeusz Lech